Werken met Ouders en Kinderen

F. Dolto: Alles is taal. Een kwestie van hechten en loslaten

Wat is taal? Wat is ‘waarachtig’ spreken? Hoe kunnen we daar mee omgaan in ons werkveld? F. Dolto wijst ons op het gebrek aan communicatie met baby’s, met ouders en kinderen. Hoe luisteren we naar kinderen, hoe spreken we met kinderen in de verschillende levensfasen, in de verschillende processen van hechten en weer loslaten? Hoe betrekken we de ouders hierin? Wat is de meerwaarde hiervan? We zien verschillende voorbeelden.
Deze les wordt gegeven door Trees Traversier.

Het onbewust lichaamsbeeld: theorie & praktijk

Ons lichaam groeit. Onze psyche ontwikkelt. Het al dan niet parallel verlopen van deze processen biedt ons een waaier van informatie. Wat wil een kind zeggen met zijn gedrag, met zijn lichaam? Het gedrag is niet de maatstaf voor de communicatie, wel de onderliggende betekenis. Welke rol speelt een ouder daarin? En een professioneel? Voorbeelden uit de praktijk illustreren de theorie. Deze les wordt gegeven door Trees Traversier.

Separatie voor de spiegel (voormiddag)

Ouders en kinderen zijn elkaars reflectie, geen letterlijke spiegeling, maar wel een voortdurende echo. Deze voortdurende verbale en non-verbale communicatie is onmisbaar voor elke vorm van separatie. Dit proces herhaalt zich ook voortdurend in elke therapeutische context. We onderzoeken op basis van casussen van kinderen met gedragsproblemen en/of ASS die school lopen in De Sassenpoort/Spoor 9 hoe we hiermee rekening houden in ons werk. Deze les wordt gegeven door Jeroen Donckers.

Baby’s: ontwikkeling en observatie (namiddag)

We toetsen de psychodynamische kijk op de ontwikkeling van de baby aan de observaties volgens de methode van Esther Bick. Deze les wordt gegeven door Claudine Crommar.

Een Doltoiaanse kijk op de adolescent: het jaar van de Kreeft (voormiddag)

In het Westen krijgt de adolescentie een apart statuut. Dolto hanteert de beeldspraak van een kreeft die van schild verandert om het unieke aan deze periode in een mensenleven te schetsen. In haar boek Paroles pour adolescents richt ze zich rechtstreeks tot pubers. Een lezing ervan onthult Dolto’s verrassende kijk op de adolescent en biedt mogelijkheden voor het (samen)werken met jonge mensen aan de vooravond van de volwassenheid.

Vechtscheiden, echtscheiden of echt scheiden? (namiddag)

In het boek Quand les parents se séparent analyseert Dolto wat de effecten van een echtscheiding kunnen zijn op de psychische ontwikkeling van het kind (van baby tot adolescent). Soms provocerend, soms erg mild verschaft ze inzichten die ook vandaag nog – misschien meer dan ooit? – van belang zijn in het werken met en begeleiden van kinderen die met een echtscheiding te maken krijgen. Deze les wordt gegeven door Tom Verhaeghe.

Het jaloers genot (voormiddag)

Waarom komt jaloezie zo dikwijls voor in onze kindersprookjes? Wellicht is dit zo omdat ze ons allen aanbelangt, omdat de jaloezie naar een eerste tijd in de installatie van de speculaire relatie met de ander verwijst, een tijd waarin het object nog niet geconstitueerd is als afgescheiden van het subject. We staan stil bij het ontstaan van jaloezie, bij de impact ervan op de ontwikkeling van kinderen en bij enkele implicaties voor het werken met kinderen en hun ouders. Deze les wordt gegeven door Anne Joos.

Nieuwe gezinsconstellaties in tijden van technologische vooruitgang (namiddag)

‘Een kindje kopen’? De technowetenschap, gecombineerd met de grote neoliberale markt, maakt het nu voor elke wensouder mogelijk om zijn kinderwens te vervullen, ongeacht of hij of zij in koppel leeft, ongeacht of het een binaire of non-binaire wensouder is. Het ideaal van egalitair co-ouderschap is de rode draad in de hedendaagse gezinnen. Maar hoe zit het met de (a)-symmetrie van plaatsen, functies? Is dat een probleem of juist niet? Wat met de generaties? Wat met draagmoederschap? Wat betekent dat alles voor de kinderen en de ouders? Deze les wordt gegeven door Anne Joos en Trees Traversier.

Werken met kinderen en ouders in de Jeugdrechtbank (voormiddag)

Vanuit het werken met ouders en kinderen als consulente op de jeugdrechtbank wordt de stelling van Lacan (het derder punt) en Werner en Smith (resilience) gekoppeld aan de praktijk. Wat betekent dit voor de kinderen en de ouders, en voor de functie van de jeugdrechter? Deze les wordt geeven door Annick Lambrecht.

Ont-moeten: spreken met kinderen en ouders in de praktijk (namiddag)

In veel werkcontexten wordt gesproken met ouders én kinderen. Dit is echter vaak bedrieglijk eenvoudig, want roept veel vragen op. Wat zeggen we wanneer tegen wie? En op welke manier? En wanneer is zwijgen toch goud?
Deze les wordt gegeven door Trees Traversier en Tom Verhaeghe.

D.W. Winnicott. Spel en realiteit (voormiddag)

We zullen het hebben over verschillende vormen van spel in de interactie tussen kind en volwassene. Zo is de squiggle, het vrij interactief spel op papier, een interessant communicatiemiddel, naast andere spelvormen en tekeningen. Het transitioneel object, de transitionele ruimte ziet Winnicott als een instrument in het relationeel spel van hechten en loslaten, als een brug tussen binnen en buiten. Deze les wordt gegeven door Trees Traversier.

Bettelheims sprookkjes (namiddag)

Bruno Bettelheim theoretiseert én werkt praktisch uit hoe sprookjes kunnen worden aangewend in de opvoeding van kinderen. Zijn theorie wordt kritisch tegen het licht gehouden, zijn voorbeelden inspireren.
Deze les wordt gegeven door Tom Verhaeghe.

20/05: Bespreking van de eindwerken: discussie, vragen & evaluatie.

We bespreken deze dag verschillende casussen uit eigen praktijk van de cursisten en/of uit andere praktijken.
Trees Traversier/Tom Verhaeghe

17/06: Bespreking van de eindwerken: discussie, vragen & evaluatie

Op deze laatste opleidingsdag wordt uitgewisseld over de werkstukken. De dag en het opleidingsjaar worden afgesloten met een receptie. Deze sessie wordt begeleid door Trees Traversier en Tom Verhaeghe.